Behandelingen & onderzoeken

Schildklierbehandeling met radioactief jodium (I-131) klinisch of in thuisisolatie

U komt voor een behandeling van de schildklier met radioactief jodium. Deze behandeling kan om verschillende redenen worden uitgevoerd.

Redenen

  • Om een te snelle werking van de schildklier af te remmen.
  • Om een vergrote schildklier te verkleinen (strumareductie).

Meer over de reden voor deze behandeling

Uw internist heeft met u de reden voor deze behandeling besproken. De behandeling gebeurt door middel van het innemen van een capsule met radioactief jodium. De schildklier is het enige orgaan in het lichaam dat jodium opneemt en ook blijft vasthouden. De rest van het jodium wordt via de urine en ontlasting afgevoerd.

De straling die het radioactief jodium in de schildklier uitzendt, remt de groei van de schildkliercellen, waardoor ook de productie van het schildklierhormoon vermindert. De behandeling is pijnloos, u voelt er verder niets van.

Voorbereiding

Deze behandeling wordt klinisch of in thuisisolatie uitgevoerd. Dit betekent dat u 2 dagen wordt opgenomen in het ziekenhuis of dat u zich tijdens de behandeling thuis afzondert van andere mensen.

Het hangt af van uw thuissituatie of u voor de behandeling wordt opgenomen in het ziekenhuis of dat u in thuisisolatie kan. Ook hangt het af van de dosis van het radioactieve jodium. De nucleair geneeskundige bespreekt dit met u en stelt samen met u een therapieplan op.

Een van onderstaande schema's geldt voor u. In een korte tijdslijn staat beschreven:

  • hoelang u wordt opgenomen op onze therapiekamer (in het oranje);
  • hoelang de periode van thuisisolatie is (in het donker blauw);
  • hoelang de leefregels voor u gelden (in het licht blauw).
Tijdschema's

Zwangerschap en borstvoeding

Behandeling met radioactief jodium wordt in principe niet gedaan tijdens de zwangerschap. Het is daarom belangrijk dat u ruim op tijd contact met ons opneemt als u zwanger bent of als u niet zeker weet of u zwanger bent.

Wanneer u borstvoeding geeft, moet u hier vanaf het begin van de behandeling definitief mee stoppen. Na een mogelijke volgende zwangerschap kunt u wel weer borstvoeding geven.

Eten en drinken

Op de dag van de behandeling mag u ’s ochtends voor 07.00 uur nog een licht ontbijt nemen. Na 07.00 uur mag u niets meer eten. U mag wel water, koffie of thee drinken.

Na de inname van de jodiumcapsule mag u nog 1,5 uur niets eten.

Medicijnen

Voor het uitvoeren van de jodiumbehandeling moeten vaak met het innemen van medicijnen gestopt worden. Daarvoor geldt in principe het volgende:

  • Wordt u behandeld voor een te snel werkende schildklier? Dan moet u 3 dagen van tevoren stoppen met alle schildkliermedicatie.
  • Wordt u behandeld voor een vergrote schildklier? Dan moet u 4 weken van te voren stoppen met eventuele schildkliermedicatie.

De nucleair geneeskundige bespreekt van te voren met u welke voorbereiding voor u geldt.

Mijn Antonius-account aanmaken

Mijn Antonius is het beveiligde online patiëntenportaal van het St. Antonius Ziekenhuis. Heeft u nog geen account? Dan is het handig als u er een aanmaakt. Op onze webpagina Mijn Antonius leest en ziet u hoe u dit eenvoudig doet. 

Afzeggen

Bent u verhinderd voor de behandeling? Laat het ons dan zo snel mogelijk weten. Neem hiervoor telefonisch contact op met de afdeling waar de behandeling plaatsvindt.

Behandeling

De behandeling bestaat uit het inslikken van een capsule met radioactief jodium (NaI-131). Deze mag u innemen met wat water. Daarna mag u 1,5 uur niets eten. De behandeling is pijnloos, u voelt er niets van.

Bijwerkingen

Het radioactieve jodium blijft slechts tijdelijk in uw lichaam. Dit komt doordat de stof vervalt, waardoor de straling automatisch steeds minder wordt. Het deel dat niet wordt opgenomen in de schildklier verlaat het lichaam voornamelijk via de urine (uw plas). Ook komt een klein deel terecht in het speeksel, zweet en de ontlasting (poep).

Voorzorgsmaatregelen

Hoewel de hoeveelheid straling bij deze behandeling beperkt blijft, mogen de mensen in uw omgeving er geen onnodige straling door oplopen. Daarom gelden er een aantal leefregels, waar u zich 1 of 2 weken aan moet houden. Hoelang u zich aan deze regels moet houden, hangt af van de dosis jodium die u krijgt. Dit bespreekt de nucleair geneeskundige met u.

De leefregels staan verderop beschreven. We raden u om deze goed door te lezen! Onthoud daarbij altijd dat afstand houden de beste bescherming is.

Resultaat

Het verwachte resultaat is afhankelijk van de reden van de behandeling.

Te snel werkende schildkier (hyperthyreoïdie)

De straling die het radioactief jodium in de schildklier uitzendt, remt de groei van de schildkliercellen. Hierdoor vermindert ook de productie van het schildklierhormoon. Dit zorgt ervoor dat uw klachten afnemen. Dit effect kunt u pas verwachten na 1,5 tot 6 maanden na uw behandeling.

Een vergrote schildklier (strumareductie)

Gemiddeld wordt de schildklier de helft (50%) kleiner. Het kan wel 2 jaar duren voordat dit bereikt is. Er is gemiddeld 40% kans op een te traag werkende schildklier (hypothyreoidie).

Opname in het ziekenhuis

Als gekozen wordt voor een opname, dan verblijft u op verpleegafdeling C2 in het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein, kamer 216. Deze kamer is speciaal bedoeld voor behandelingen met radioactieve stoffen. De kamer zit niet van binnen op slot, maar wel van buiten (vanuit de gang). Dit omdat mogelijke bezoekers zich eerst bij de verpleging moeten melden.

Wat neemt u zelf mee?

  • Oude kleding. Wij raden u aan om tijdens het verblijf in het ziekenhuis oude kleding en ondergoed te dragen dat mogelijk weggegooid mag worden. Voordat u weer naar huis gaat, meten wij namelijk de door u gedragen kleding na. Alleen kleding die radioactief is, wordt in het ziekenhuis gehouden en weggegooid zodra de radioactiviteit vervallen is. De kleding waarbij geen radioactiviteit gemeten is, mag u wel mee naar huis nemen.
  • Een extra set schone kleding. 1 setje kleding en ondergoed wordt tijdens de opname in een aparte kast bewaard. Vlak voordat u weer naar huis mag, wordt deze kleding weer aan u gegeven. U kunt dan douchen (en haren wassen) en deze schone kleding aantrekken, zodat de oude kleding mogelijk weggegooid kan worden.
  • Al uw eigen medicatie. Deze bewaart uzelf.
  • Mobiele telefoon, tablet, laptop, boeken, tijdschriften of andere dingen om uzelf bezig te houden, zijn toegestaan. Deze raken over het algemeen niet besmet als u na het toilet altijd goed uw handen wast.
  • Mogelijk extra lekkers om te eten en te drinken. Houd er wel rekening mee dat er geen koelkast is in uw kamer.

Opname

Op de dag van de behandeling meldt u zich op verpleegafdeling C2 in het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein. Een verpleegkundige brengt u naar uw kamer en informeert u over de praktische gang van zaken. U trekt uw oude kleding aan. Uw set schone kleding wordt in een aparte kast gelegd. Daarna komt een arts (nucleair geneeskundige) bij u langs op de kamer om u de capsule met radioactief jodium te geven.

De kamer

De kamer waar u verblijft, is speciaal aangepast voor mensen die een behandeling met radioactief jodium krijgen. Hij ziet er bijna hetzelfde uit als de andere patiëntenkamers op de afdeling. In het ziekenhuis is gratis wifi. Er is geen telefoon op de kamer, dus we raden u aan om zelf uw mobiele telefoon mee te nemen. Er ligt een stapel tijdschriften en boeken. U heeft een televisie boven uw bed die u mag gebruiken.

U heeft een eigen badkamer en toilet. Om geen stralingsbesmetting rondom het toilet te krijgen, moeten vrouwen én mannen zittend plassen. Ook moet u op de eerste dag van uw verblijf het toilet na gebruik 2 keer doorspoelen. Dit zorgt ervoor dat uw urine goed wordt weggespoeld en verdund wordt met water. Tijdens uw verblijf wordt uw bed niet opgemaakt. Ook wordt de kamer tijdens uw verblijf niet schoongemaakt. Eten en drinken wordt op de plank bij de deur neergezet. Wegwerpservies mag u in de afvalbak in uw kamer weggooien.

De verpleegkundige

De verpleegkundige komt zo min mogelijk op uw kamer. Hij/zij zal u zoveel mogelijk vanuit de sluis achter het loodscherm of via de intercom te woord staan. Als u een vraag heeft, kunt u hem/haar altijd oproepen via de oproepknop. Wanneer de verpleegkundige wel op uw kamer komt, draagt hij/zij overschoenen en handschoenen. Denk er zelf ook steeds aan om zoveel mogelijk afstand te houden.

Bezoek

Op de eerste dag van de behandeling mag u geen bezoek ontvangen. De volgende dag(en) kunt u tijdens de bezoekuren bezoek ontvangen, maar niet van kinderen onder de 10 jaar en zwangere vrouwen. Bezoek moet zich melden bij de verpleging en moet zich houden aan speciale gedragsregels:

  • Iedere bezoeker mag hooguit 1 uur per dag blijven.
  • Het bezoek moet zoveel mogelijk afstand tot u bewaren en in de sluis achter het loodscherm blijven staan.
  • Het bezoek mag het toilet en de wastafel op uw kamer niet gebruiken.
  • Het bezoek mag tijdens de visite niets eten of drinken.
  • U mag geen spullen aan uw bezoek meegeven.

Weer naar huis

U kunt na 2 dagen (nachten) weer naar huis. Vlak voordat u naar huis gaat, ruimt u uw kamer op. U hoeft niet schoon te maken. De verpleegkundige geeft u uw schone kleding. Daarna doucht u zich (met haren wassen) en trekt u de schone kleding aan. Al uw gebruikte kleding en spullen legt u op de tafel of op bed, zodat dit nagemeten kan worden. Daarna komt de nucleair geneeskundige of een laborant om bij u de uitwendige straling te meten. Ook al uw kleding en bezittingen worden gemeten. Besmette kleding krijgt u niet meer mee naar huis, deze wordt vernietigd. De rest van uw spullen laten wij achter in de kamer en kunt u wel mee naar huis nemen. Na deze metingen mag u naar huis.

Als dit voor u geldt, mag u de schildkliermedicatie 3 dagen na de therapie weer hervatten. De nucleair geneeskundige spreekt dit met u af.

Thuisisolatie

De gehele opname kan vervangen worden door thuisisolatie. Of dit voor u geldt, hangt af van de reden voor de therapie, de dosis van de therapie en uw persoonlijke leefomstandigheden. Hieronder staan de criteria waaraan u moet voldoen voor thuisisolatie:

  1. Geen kinderen jonger dan 18 jaar binnen het huishouden.
  2. Als u samenwoont: apart slapen is mogelijk. Dit betekent dat er meer dan 3 meter afstand tussen u en uw huisgenoten moet zijn.
  3. Als u samenwoont: u kunt gebruiken van een eigen toilet en deze zelf schoonmaken.
  4. U kunt voor zichzelf zorgen. Dit houdt in dat u bijvoorbeeld uzelf kunt aankleden en wassen.
  5. U hoeft niet met het openbaar vervoer naar huis (vanaf het ziekenhuis).
  6. U en uw omgeving zijn zich bewust van de risico's van het niet naleven van de leefregels.
  7. U gaat akkoord met de verkorte opnameduur of thuisisolatie.

De nucleair geneeskundige bespreekt u of u voldoet aan deze criteria of dat u uw persoonlijke situatie kunt aanpassen om alsnog aan de criteria te voldoen.

Leefregels tijdens thuisisolatie

Zowel tijdens de opname, de thuisisolatie en de periode daarna gelden er leefregels. Tijdens de periode van thuisisolatie zijn deze strenger dan in de periode daarna. Onderstaande tabel geeft een samenvatting van de meest voorkomende situaties, waarin wordt aangegeven of deze wel of niet zijn toegestaan tijdens de periode van thuisisolatie of tijdens de periode daarna (= de periode van leefregels).

 
ActiviteitThuisisolatieLeefregels
Samen slapenNeeNee
Samen etenNeeJa
Samen op de bank (2 meter uit elkaar)NeeJa
Eigen kleding in de wasmachineJaJa
Eigen bestek in de vaatwasser of afwassenJaJa
Tandenborstels in 1 bekerNeeNee
Intimiteit: knuffelen (kort)NeeJa
Intimiteit: kussen of seksNeeNee
Kind verzorgen (verschonen, aankleden, voeren)NeeJa
Kind op schoot (minder dan 30 minuten)NeeJa
Werken met volwassenenNeeJa
Werken met kinderen (jonger dan 10 jaar)NeeNee
Winkelen of bezoek bibliotheekNeeJa
Theater of bioscoopNeeNee
Alleen sporten (hardlopen of fietsen)JaJa
Sporten in team, op de sportschool of zwembadNeeJa
Buiten wandelen of fietsenJaJa
                      ... met huisdierJaJa
                      ... met huisgenoot of bezoekNeeJa
Openbaar vervoerNeeJa

Nazorg

Wanneer moet u contact opnemen met uw arts?

Wanneer u thuis steeds meer last krijgt van zweten, warmtegevoel, hartkloppingen en gejaagdheid, neem dan contact op met uw behandelend internist-endocrinoloog. Dit kan namelijk wijzen op een verhoogde stofwisseling.

Soms kan het maken van het schildklierhormoon ook snel afnemen. Dit zorgt voor moeheid, een koude gevoel, vertraagde stoelgang (minder vaak naar de wc) of de neiging van het lichaam om vocht vast te houden. Deze klachten kunnen ook op de langere termijn voorkomen (vanaf 6 maanden na de behandeling). Neem in al deze gevallen contact op met uw behandelend internist-endocrinoloog. Genoemde klachten kunnen namelijk uitstekend behandeld worden en hoeven geen gewichtstoename te veroorzaken.

Het verdere verloop

De verwachting is dat u na maximaal 6 maanden het resultaat van de behandeling kunt merken. Uw klachten zullen minder worden. Dit komt doordat de schildklier minder schildklierhormoon gaat maken.

Wanneer u in deze periode nog thiamazol (strumazol®) of propylthiouracil (PTU) slikt, zal uw internist dit middel verminderen of stoppen. Een mogelijke tweede jodium behandeling wordt meestal pas na ongeveer 6 maanden uitgevoerd.

Bij optreden van een te traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) zal uw internist schildklierhormoon voorschrijven om uw stofwisseling goed op gang te houden.

Poliklinische controle

Hoelang het duurt voordat u op de polikliniek gecontroleerd moet worden door uw internist, hangt af van de reden waarvoor u bent behandeld. De nucleair geneeskundige of internist-endocrinoloog bespreekt dit van tevoren met u.

Expertise en ervaring

In het St. Antonius Ziekenhuis hebben we al meer dan 50 jaar ervaring met radioactieve schildkliertherapie voor de verschillende schildklierziekten. Uit vergelijkend onderzoek blijkt dat we hierbij goede resultaten boeken.

Wekelijks is er een multidisciplinair overleg tussen internist-endocrinologen, chirurgen en nucleair geneeskundigen, waarin alle hyperthyreoïdie- en strumareductie-patiënten worden besproken.

Leefregels voor als u weer thuis bent

Samen met de Nederlandse overheid is afgesproken dat u na de behandeling leefregels meekrijgt, zodat de mensen om u heen geen onnodige straling vangen. Deze regels gelden voor 1 of 2 weken, afhankelijk van de dosis jodium die u heeft gekregen. Daarna kunt u alles weer doen wat u gewend was.

Algemeen

Houd er rekening mee dat u nog een kleine hoeveelheid straling uitzendt. Probeer daarom minimaal 1 meter afstand tot uw volwassen huisgenoten te bewaren. Probeer bij langdurige aanwezigheid (zoals bij tv-kijken) zelfs 2 meter of meer afstand te houden. Afstand is de beste vorm van afscherming.

Als u met het openbaar vervoer naar huis gaat, is het natuurlijk mogelijk dat u dicht bij andere mensen in de buurt bent. U hoeft zich hier geen zorgen om te maken. Reizen met het openbaar vervoer wordt beschouwd als kort contact. Daarom kunt u dit zonder problemen doen. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld boodschappen doen.

Toilet

Als u naar het toilet gaat, ga dan altijd zitten. Dit geldt ook voor mannen. Gebruik elke keer toiletpapier, ook als u alleen moet plassen. Was na afloop uw handen, liefst in de ruimte waar het toilet staat, zodat deurknoppen zo schoon mogelijk blijven. Let op druppeltjes urine (plas) op de toiletbril, de toiletpot en vloer. Haal deze druppels weg met toiletpapier zonder te wrijven. Spoel het papier daarna door het toilet. Was vervolgens nog een keer uw handen. Als iemand anders het toilet schoonmaakt, dan moet diegene dit met huishandschoenen doen.

Kinderen (t/m 10 jaar)

Kinderen zijn gevoeliger voor straling dan volwassenen. Probeer direct lichamelijk contact (zoals knuffelen) zo kort mogelijk te houden en maak de afstand tot de kinderen zo groot mogelijk. Neem ze alleen kort op schoot en neem ze ‘s nachts niet bij u in bed. Ga bij het eten aan de andere kant van de tafel zitten in plaats van naast hem of haar. Aan de overkant van de tafel zit u meestal op minimaal 1 meter afstand.

Slapen

We raden u aan op minstens 3 meter afstand van uw partner te slapen, als het kan zelfs in aparte kamers. Let op dat de bedden in de verschillende kamers niet tegen dezelfde muur staan. Dan zou er alsnog niet genoeg afstand ontstaan. Beperk direct lichamelijk contact, zoals knuffelen, vrijen en seks tot maximaal 30 minuten per dag.

Is uw partner 60 jaar of ouder? Dan kunt u tijdens de periode van de leefregels wel in hetzelfde bed slapen. Tijdens de periode van de thuisisolatie slaap u altijd apart.

Bezoek

Bij kort bezoek, bijvoorbeeld een avond of middag, hoeft u voor bezoekers geen andere maatregelen te nemen dan hierboven beschreven. In de periode dat de leefregels gelden, kunt u beter geen kleine kinderen en zwangere vrouwen bezoeken of op bezoek krijgen. Gaat u naar een feestje? Wissel dan regelmatig van gesprekspartner, in elk geval binnen elk halfuur.

Huisdieren

Voor huisdieren gelden geen maatregelen.

Borstvoeding

Als u borstvoeding geeft, moet u hier voor de behandeling mee stoppen. Geef ook na ontslag uit het ziekenhuis geen borstvoeding meer. Na een mogelijke volgende zwangerschap kunt u wel weer borstvoeding geven.

Zwangerschap

Voor vrouwen geldt: als u na de behandeling zwanger wilt worden, wacht daar dan minimaal 6 maanden mee. Mannen raden we aan om binnen 6 maanden geen kinderen te verwekken. Seks in deze 6 maanden, na de periode van leefregels, is geen probleem.

Werk

U mag na uw opname of thuisisolatie weer gaan werken, tenzij u werkt in het basisonderwijs of in de opvang van kinderen t/m 10 jaar. In dat geval moet u een andere functie uit te voeren, waarbij u niet lang met kinderen in contact bent. Dit geldt tijdens de periode dat u zich aan deze gedragsregels moet houden. Als u wel op het werk bent, houd u dan ook zoveel mogelijk de gedragsregels aan. Twijfelt u? Overleg dan met uw behandelend specialist.

Wasgoed en serviesgoed

Omdat uw speeksel, urine (plas) en ontlasting (poep) relatief hoog besmet kunnen zijn met jodium, mogen anderen uw was- en serviesgoed, lakens en handdoeken niet gebruiken. U kunt ze wel gewoon met andere spullen wassen. Daarna mag iedereen ze weer gebruiken.

Koken

U mag voor het gezin koken. U moet dan wel steeds voor het koken uw handen wast.

Vervoer

In het openbaar vervoer zit u kort bij uw medepassagiers. Daarom mag u in de periode dat uw leefregels gelden, maximaal 1 uur per (openbaar) vervoermiddel reizen. Bij vervoer per taxi moet u zo ver mogelijk van de chauffeur afzitten. Het reizen met dezelfde taxichauffeur moet u tot ongeveer 2 uur beperken. Als u binnen 3 maanden na ontslag een vliegreis overweegt, adviseren we u contact op te nemen met de Nucleaire Geneeskunde. De nucleair geneeskundige of stralingsdeskundige geeft u de douaneverklaring (vliegbrief) die u nodig heeft.

Bijeenkomsten

Bioscoopbezoek en andere bijeenkomsten waar u enige uren vlak naast iemand anders zit, moet u ontwijken.

Schoolbezoek

Bij klassikaal onderwijs neemt u plaats op minstens 2 meter afstand van uw medeleerlingen.

Verpleeg- en verzorgingstehuizen

Het verplegende en verzorgende personeel kan de normale werkzaamheden gewoon doen. Het moet wel met zoveel mogelijk afstand en in een zo kort mogelijke tijd. Bij bedlegerige patiënten moet het personeel bij het opruimen van ontlasting en urine (poep en plas) handschoenen dragen en de po direct in het toilet legen. Daarna moeten zij de po en hun handen wassen.

Noodgevallen

In de periode van de thuisisolatie of leefregels, kunt u bij een noodgeval 24 uur per dag contact op te nemen met de dienstdoende nucleair geneeskundige via 088 320 30 00.

Bel sowieso als u onbedoeld uw lichaamsvloeistoffen verspreid doordat u bijvoorbeeld:

  • moet spugen
  • een bloedneus heeft 
  • een wond heeft
  • onverwacht urine (plas) verliest.

Als u onverhoopt in het ziekenhuis moet worden behandeld of moet worden opgenomen in de periode wanneer deze leefregels gelden, moet u of uw familie de behandelend arts waarschuwen en deze informatie laten lezen. Wij adviseren de arts dit zo snel mogelijk bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde te melden. De arts kan vervolgens advies vragen aan de verantwoordelijke stralingsdeskundige.

Veilige zorg in het ziekenhuis

In het St. Antonius Ziekenhuis staat veiligheid voorop. Onze medewerkers doen er alles aan om uw bezoek aan het ziekenhuis zo goed mogelijk te laten verlopen. Help ons a.u.b. om goed voor u te zorgen door ons te vertellen:  

  • Welke medicijnen u gebruikt.
  • Of u allergieën heeft.
  • Of u (mogelijk) zwanger bent.
  • Als u iets niet begrijpt.
  • Wat u belangrijk vindt.
  • Als u iets ziet wat niet schoon is.

Bereid uw gesprek met uw zorgverlener goed voor. Voor tips: Begin een goed gesprek

Op de website van de Nederlandse Patiëntenfederatie leest u meer over hoe u zelf kunt bijdragen aan veilige zorg.

Gerelateerde informatie

Code NG 62-B

Terug naar boven