Aandoeningen

Verzakking

Bij een verzakking is het steunweefsel van de vagina onvoldoende stevig om de blaas, de baarmoeder/vaginatop of de darmen te ondersteunen. Vrouwen ervaren dan klachten van een 'balgevoel' (alsof er een balletje tussen hun benen zit), een zwaar gevoel, problemen met plassen of met ontlasten. 

Op deze pagina leest u meer over de oorzaken van een verzakking. Ook vindt u informatie over de klachten die een verzakking kan geven, welke onderzoeken er nodig zijn om een verzakking vast te kunnen stellen en hoe een verzakking behandeld kan worden.

Meer over oorzaken verzakking

Om een beeld van een verzakking te krijgen, kunt u uw buik vergelijken met een boodschappentas. Een tas met een slappe bodem houdt geen zware boodschappen. Een stevige tas kan meer dragen. In uw onderbuik gebeurt eigenlijk hetzelfde. Normaal worden uw buikorganen ‘gedragen’ door uw bekkenbodemspieren en steunweefsel, de bodem van uw buik. Als die bodem niet sterk genoeg meer is, kan uw blaas, darm of baarmoeder naar beneden zakken. U kunt rugpijn krijgen en/of een zwaar gevoel in uw buik of uw schede (vagina). Het kan ook zijn dat u een uitstulping in de vagina voelt.

Hieronder leest u meer over de verschillende mogelijke oorzaken van een verzakking.

de verschillende mogelijke oorzaken van een verzakking

Zwangerschap en bevalling

De voornaamste oorzaken van een verzakking zijn zwangerschap en bevalling. De steunweefsels van de baarmoeder en de schede (vagina) komen tijdens de zwangerschap en de bevalling onder spanning te staan en worden daardoor uitgerekt. Soms is deze spanning zo sterk dat het steunweefsel van de blaas en van de baarmoeder beschadigd raakt. Hierdoor vermindert de elasticiteit van de weefsels, en dat kan leiden tot een verzakking. Zware kinderen of een bevalling waarbij een tang of vacuumcup gebruikt is kunnen de weefsels nog meer beschadigen.

Menopauze

Het hormoon oestrogeen helpt om de spieren en weefsels sterk te houden. Dit geldt ook voor de bekkenbodemspieren. Vermindering van dit hormoon tijdens en na de overgang kan het steunweefsel in de vagina (verder) laten verslappen. Door de hormoonveranderingen (dalend oestrogeen niveau) rondom en na de menopauze verslappen alle weefsels in het lichaam; ook het steunweefsel van de geslachtsorganen.

Leeftijd

Naast de menopauze, speelt leeftijd ook een rol. Op oudere leeftijd worden de bekkenbodemspieren net als andere spieren bij veel vrouwen zwakker.

Erfelijke aanleg

Bij sommige vrouwen is er een aangeboren zwakte van het bindweefsel. Zij hebben ook meer kans om last te krijgen van spataderen of lies- en navelbreuken.

Andere oorzaken

Overgewicht, zwaar werk en chronische longaandoeningen kunnen door verhoogde buikdrukken tot bekkenbodemproblemen leiden.
Het verwijderen van de baarmoeder (vanwege bijvoorbeeld bloedingsklachten) kan ook een verzakking tot gevolg hebben.

Soorten

We maken onderscheid tussen 3 typen verzakkingen. Verzakking van:

•  de baarmoeder of vaginatop;
•  de voorwand van de vagina en/of
•  de achterwand van de vagina.

Uw arts vertelt u welke situatie op u van toepassing is.

Verzakking van de baarmoeder of vaginatop

De baarmoeder mondt uit in de vagina. Als de baarmoeder zakt, komt deze steeds dichter bij de ingang van uw vagina. Op den duur kan de baarmoeder zelfs (gedeeltelijk) buiten uw vagina komen. Als u geen baarmoeder meer heeft, kan de top van de vagina ook verzakken. Dat heet een vaginatopverzakking.

Diagram van verzakking van de achterwand van de vagina

Afbeelding: Verzakking van de baarmoeder of vaginatop

Verzakking van de voorwand van de vagina  ('cystocele')

Vaak komt een verzakking van de baarmoeder voor in combinatie met een verzakking van de voor- en/of achterwand van de vagina. Echter, een voorwandverzakking kan ook op zichzelf staand voorkomen. Als de voorwand van de vagina is verzakt, is ook de blaas verzakt. De blaas rust namelijk voor een deel op de voorwand van de vagina. Het is dan ook begrijpelijk dat dit type verzakking vaak samen gaat met problemen bij het plassen.

Diagram van verzakking van de voorwand van de vagina

Afbeelding: Verzakking van de voorwand van de vagina

Verzakking van de achterwand van de vagina

De achterwand van de vagina zit aan de voorzijde van het laatste gedeelte van de dikke darm: de endeldarm. Als de achterwand van de vagina uitzakt, zal dus ook de endeldarm uitzakken. Dit kan verstopping (obstipatie) of andere ontlastingsproblemen tot gevolg hebben.

Verzakking van de achterwand van de vagina

Afbeelding: Verzakking van de achterwand van de vagina

Symptomen

Bij een verzakking kunt u last krijgen van de volgende klachten:

  • Zwaar gevoel in het bekken.
  • Zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik, of het gevoel dat er iets naar buiten komt.
  • Lage rugpijn.
  • Plasproblemen, moeite de blaas te legen.
  • Blaasontstekingen.
  • Problemen met ontlasting.
  • Spontaan urineverlies bij hoesten, persen, lachen en sporten (urine-incontinentie).
  • Vaginale (bloederige) afscheiding.
  • U kunt de verzakking als 'een bal' tussen de benen bij de vagina voelen. Dit geeft vaak een irriterend gevoel.
  • Sommige vrouwen hebben ook pijn of last bij de sex.
  • Als de verzakking groter is, kan het hinderlijk zijn bij het fietsen en lopen.


Een verzakking is meestal niet gevaarlijk, maar de klachten kunnen erg vervelend zijn.

Onderzoeken

Uw arts zal u onderzoeken om vast te stellen of u een verzakking heeft, wat voor verzakking het is en hoe ernstig die is.

Stappen in het onderzoek zijn:

  • gynaecologisch onderzoek, waarbij de arts met behulp van een eendenbek (speculum) in de vagina kijkt, inwendig voelt en een inwendige echo maakt.
  • zo nodig: urineonderzoek.
  • zo nodig: blaas(functie)onderzoek met behulp van een plasdagboek of een blaasmeting.
  • zo nodig: onderzoek door een bekkenfysiotherapeut.
  • zo nodig: darm(functie)onderzoek.

Behandelingen

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk bij een verzakking, zoals 'niets doen', bekkenfysiotherapie, plaatsen van een pessarium of een operatieve ingreep. Welke behandeling voor u het beste is, is afhankelijk van uw klachten, het soort verzakking en de omvang hiervan. Uw eigen voorkeur voor een behandeling speelt ook een grote rol in de keuze voor een behandeling. Op onze onderstaande webpagina's leest u meer over de verschillende soorten behandelingen van een verzakking.

Adviezen na een verzakkingsoperatie

Hieronder leest u meer over de adviezen na een verzakkingsoperatie.

Expertise en ervaring

Specialistisch team

De gynaecologen van het St. Antonius Ziekenhuis hebben ieder hun eigen aandachtsgebied en werken met gespecialiseerde verpleegkundigen, fertiliteitsartsen en verloskundigen. Zij werken nauw samen met andere specialisten in het ziekenhuis om u de zorg te bieden die u nodig heeft. Ook werken ze met de nieuwste behandelmethoden en volgen zij de recente ontwikkelingen op hun vakgebied.

Aandachtsgebieden

Het specialisme Gynaecologie van het St. Antonius Ziekenhuis heeft bijzondere expertise op het gebied van bekkenbodemaandoeningen, vruchtbaarheid, geboortezorg, gynaecologische kanker, seksuologie en algemene gynaecologische aandoeningen (waaronder afwijkende uitstrijkjes, vulva-aandoeningen, menstruatieklachten, endometriose, menopauze en anticonceptie).

Persoonlijk en betrokken

Wij vinden het belangrijk dat u zich op uw gemak voelt. Daarom proberen we uw afspraken zoveel mogelijk bij een vaste behandelaar in te plannen. Een behandelplan stellen wij graag samen met u op maat samen.

Meer informatie

Website deGyneacoloog

Bekijk ook de filmpjes over urineverlies en verzakking.

Gerelateerde informatie

Code GYN 15-A

Terug naar boven