Mission Impossible: laat het onmogelijke werkelijkheid worden
Meer patiënten helpen met zelfde aantal verpleegkundigen
Organiseer de zorg zo dat verpleegkundigen twee keer zo veel patiënten kunnen helpen als nu het geval is, terwijl werkplezier en kwaliteit van zorg verbetert. Het leek een mission impossible, maar intussen ligt er een plan en staat een proef gepland dit najaar om te zien of het onmogelijke toch werkelijkheid kan worden.
Mission impossible moet bijdragen aan de opgave de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Steeds meer mensen doen een beroep op de zorg door de vergrijzing en de bevolkingsgroei. Tegelijkertijd hebben ziekenhuizen en andere zorginstellingen moeite aan voldoende personeel te komen. Ook willen ze tegemoet komen aan de wens van veel patiënten meer grip te hebben op hun behandeling.
Verpleegkundigen Melanie Oostrom en Gerbrecht van der Meulen krijgen de leiding over de proef later dit jaar. Gedreven legt het duo uit hoe de werkgroep de eerste helft van dit jaar hiervoor ideeën verzamelde en daarbij de ‘ja, maar’-reflex verving door ‘ja en? Het leverde een bont palet aan suggesties op om tegemoet te komen aan de ambitieuze doelstelling. Het leidde uiteindelijk tot aanpassingsvoorstellen op drie terreinen: het meer betrekken van familie bij de zorg, een slimmere rolverdeling voor de verpleegkundigen en de inzet van een app of digitaal platform: Anton.
Noodbel blijft
Die laatste moet bijdragen aan meer comfort voor patiënten, maar ook het werk voor verpleegkundigen efficiënter maken. ,,Als we een melding van een patiënt krijgen, dan weten we straks meteen hoeveel haast geboden is en als we daarbij iets nodig hebben, kunnen we dat meteen meepakken, op weg naar die patiënt. Dat scheelt tijd en heen en weer lopen,” aldus Oostrom. ,,Overigens blijft de noodbel altijd nog beschikbaar”, voegt ze daar aan toe.
De tweede pijler van de nieuwe werkwijze is een nieuwe werkverdeling onder de verpleegkundigen. Door bijvoorbeeld administratief werk, medicijnverstrekking, verpleging en verzorging in verschillende rollen te verdelen onder de medewerkers kan niet alleen met meer focus en aandacht gewerkt worden, maar ook tegemoet gekomen worden aan persoonlijke voorkeuren en talenten, is de gedachte. Dat maakt het werk aantrekkelijker voor verpleegkundigen, beperkt het ziekteverzuim en maakt het voor sommigen mogelijk te blijven werken in verschillende levensfasen, zoals zwangerschap of naderend pensioen.
Familie
De derde oplossingsrichting is het betrekken van familie en naasten van patiënten bij de verpleging en het afschaffen van de vaste bezoektijden. Nu al merken Oostrom en Van der Meulen dat bezoekers vaak best bereid zijn een handje te helpen bij de verzorging van degene voor wie ze komen. ,,Het geeft ook een natuurlijke invulling aan het contact. Vaak zie je dat het bezoek na een tijdje is uitgepraat, terwijl ze nog wel even willen blijven.” Daarnaast kan het betrekken van de omgeving bij de verzorging ook voordelen hebben in de periode na ontslag. Soms kan een patiënt eerder met ontslag als zeker is dat de omgeving inmiddels vertrouwd is met bepaalde handelingen zoals het geven van injecties.
Het is nadrukkelijk niet de bedoeling familie of andere naasten van patiënten onder druk te zetten taken van de verpleging over te nemen. De verpleegkundigen schatten echter in dat veel bezoekers graag wat eenvoudige taken op zich nemen. Zeker als tegelijkertijd de vaste bezoektijden verdwijnen. Dat geeft bezoekers veel meer flexibiliteit.
Zelf doen
Van der Meulen: ,,We willen werken met een opnameplan waarin we beschrijven wat patiënten en hun naasten zelf kunnen en willen doen. Dat kunnen hele kleine dingen zijn, bijvoorbeeld een bed opmaken, ondersteunen bij de dagelijkse verzorging, steunkousen aantrekken of wondzorg, maar ook bepaalde verpleegtechnische handelingen. Dat is altijd vrijwillig. Op dit moment is het zo dat we alle patiënten en al het bezoek op dezelfde manier benaderen. Dus ook als iemand thuis zelf medicatie nauwkeurig inneemt, nemen wij dat helemaal over. Iets soortgelijks geldt ook voor familieleden. We moeten goed kijken naar wat iemand zelf kan en zelf wil en meer nadruk leggen op begeleiden en ondersteunen in plaats van op overnemen”, aldus Gerbrecht. ,,Het is zeker niet de bedoeling alleen maar te nemen als zorgverleners. Het is ook geven door familie en naasten te laten voelen dat ze de hele dag welkom zijn.
Bezoektijden
Afschaffen van vaste bezoektijden biedt ook voordelen voor de zorg. Van der Meulen: ,,Zo kan een familielid er bijvoorbeeld ook bij zijn als de arts visite loopt en vragen stellen. Die kan dan ook diens verhaal aanhoren waardoor hij of zij meer inzicht krijgt in de situatie van de patiënt."
Eind dit jaar gaan we experimenteren met verschillende onderdelen van het project. Dat doen we op de oncologische afdeling en urologie om te zien of het werkt en waar we moeten bijsturen. "Als het werkt, dan denken we dat we een hele mooie oplossing hebben voor een belangrijk probleem.”