Onderzoek: prostaatkanker gerichter behandelen dankzij nieuwe therapie
In ons ziekenhuis is vorige week de eerste patiënt met prostaatkanker behandeld met een nieuwe vorm van radionuclidentherapie, waarbij een radioactieve stof wordt gebruikt. Dankzij deze nieuwe therapie, die nog in de onderzoeksfase zit, kan de prostaatkanker zeer gericht aangepakt worden.
In de behandeling van prostaatkanker is de laatste jaren veel veranderd; de diagnostiek is verbeterd en er zijn nieuwe middelen gekomen om de ziekte langer onder controle te houden. Het eiwit PSMA (Prostaat Specifieke Membraan Antigeen) speelt hierbij een belangrijke rol. Dit eiwit zit in de celwand van de prostaat en komt ook veel voor in de kankercellen in de prostaat en in de uitzaaiingen in de lymfeklieren en het skelet.
PET-scan
Met een PSMA PET-scan kan dit zichtbaar gemaakt worden. Met de scan kunnen we in een vroeg stadium zien of er uitzaaiingen zijn in het lichaam en waar deze zich bevinden. Patiënten kunnen zo meer op maat worden behandeld. In ons ziekenhuis werken we sinds 2015 op deze manier; we waren hiermee de eerste in Nederland.
Door nu een andere radioactieve stof, lutetium177, aan het PSMA-deeltje te binden, kan het nu ook als therapie gebruikt worden. Samen met het radioactieve deel bindt het PSMA zich aan de tumorcellen in het lichaam en geeft daar straling af. De lutetium177PSMA bestraalt de cellen in de directe omgeving. Een soort van zeer gerichte radiotherapie dus. De bijwerkingen zijn mild; lichte misselijkheid en soms een droge mond of verminderde smaak. In de meeste gevallen zijn deze bijwerkingen tijdelijk.
Onderzoek
De nieuwe therapie is ontwikkeld in Duitsland en al bij honderden mensen uitgevoerd met vaak zeer goede resultaten. Vorig jaar is een wereldwijd onderzoek gestart naar de meerwaarde en veiligheid van de nieuwe behandeling. Hierbij wordt er geloot en worden twee groepen patiënten met elkaar vergeleken, een met de PSMA-therapie en een met de standaardbehandeling.
Het St. Antonius is een van de vier Nederlandse ziekenhuizen die meedoen aan dit onderzoek. Het UMC Utrecht, Radboud Ziekenhuis in Nijmegen en Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam doen ook mee. Wereldwijd nemen 750 patiënten deel aan het onderzoek, twee derde van hen krijgt de behandeling. De uitvoering van het onderzoek in ons ziekenhuis ligt bij de researchmedewerkers van de oncologie. Daarnaast zijn de oncologen betrokken, oncologisch verpleegkundig specialisten, urologen, de apotheek, klinisch fysica en de nucleaire geneeskunde.
Als de uitkomsten bekend zijn, kan gekeken worden of patiënten met uitgezaaide prostaatkanker in aanmerking voor deze behandeling kunnen komen. Dit zal zeker nog enkele jaren duren, maar is zeker een belangrijke stap vooruit.
Eerste patiënt in Antonius
Vorige week is de eerste patiënt in ons ziekenhuis begonnen met deze behandeling. Hij kreeg de injectie met de radioactieve stof bij Nucleaire Geneeskunde en bleef een nacht op verpleegafdeling C2 in verband met de straling. De volgende ochtend kon hij naar huis. De patiënt krijgt in totaal zes van deze behandelingen.