Virtual reality helpt bij operaties aan nierkanker
Operateur kan nu ook achter de bloedvaten kijken
Het St. Antonius Ziekenhuis onderzoekt de inzet van virtual reality bij operaties aan nierkanker. De studie van uroloog Pepijn Polm en studente technische geneeskunde Emma Trouw moet uitwijzen of het de moeite waard is de techniek standaard in te voeren en verder te ontwikkelen.
De bedoeling is in een jaar 110 patiënten in het onderzoek te betrekken. De helft van hen wordt volgens de normale procedure geopereerd, bij de andere helft bereidt de operateur zich voor met virtual reality-beelden. De eerste patiënten zijn de afgelopen weken in het onderzoek opgenomen. Loting bepaalt zoals gebruikelijk bij dergelijk onderzoek welke patiënt met of zonder hulp virtual reality behandeld wordt.
Bijzonder bij ingrepen aan de nier is dat de aanleg van omliggende structuren zoals bloedvaten niet standaard, maar per persoon verschillend is. Daarom is het voor de operateurs belangrijk daar van te voren een goed beeld van te krijgen. Tot nu toe maakten zij zich een voorstelling op basis van CT-scans, die de romp in gestapelde schijfjes zichtbaar maken. Al bladerend door de schijfjes moeten urologen/operateurs zich een beeld vormen van de situatie bij de patiënt van die dag. Er bestaan ook wel drie-dimensionale beelden, maar die bieden niet de mogelijkheid de achterkant van het orgaan en verwante weefsels te bekijken. Met de virtual realitybril kan dat wel.
Een gedetailleerd beeld van de ligging van bloedvaten verkleint de kans op het per ongeluk veroorzaken van een bloeding en het maakt mogelijk selectiever slagaders af te sluiten naar alleen het gedeelte van de nier dat geopereerd moet worden. De doorbloeding van de rest van het orgaan kan dan in stand blijven waardoor daar potentieel minder schade optreedt, legt Polm uit.
Tijdrovend
Technisch geneeskundestudente Emma Trouw maakt van de twee-dimensionale beelden van de CT-scan drie-dimensionale VR-beelden. ,,De ligging van de vaten is soms lastig te zien, vooral als ze elkaar kruisen bijvoorbeeld. VR kan daarbij helpen’’, zegt Trouw. Het maken van die beelden is tijdrovend, waar ze toch wel een uurtje mee bezig is. ,,Er komt nog wel wat handwerk aan te pas,” zegt ze. Mogelijk dat kunstmatige intelligentie dat in de toekomst kan overnemen.
Het St. Antonius is één van de grotere centra in Nederland op het gebied van nierkanker. Het ziekenhuis biedt als één van de weinige alle mogelijk behandelopties aan. Jaarlijks worden zo’n 200 patiënten veelal met de behulp van een precisierobot geopereerd.
Het juist gestarte onderzoek is te klein om gezondheidswinst voor patiënten door VR te bewijzen. Toch is Polm ervan overtuigd dat daardoor de kwaliteit van de ingreep en daarmee het resultaat voor de patiënt verbetert.