Een uitstulping van ongeveer 2 tot 4 cm van het darmslijmvlies is normaal en kan meerdere malen per dag optreden. Dit wordt veroorzaakt door de voortstuwende beweging (peristaltiek) van de darm. Dagelijks verschil in grootte is dus geen reden tot bezorgdheid.
Komt de darm 4 cm of meer naar buiten (alle lagen van de darm)? Dan kan er sprake zijn van een prolaps en is het raadzaam om een afspraak te maken bij de stomaverpleegkundige voor een controle
Meer over stomaprolaps
In veel gevallen is een prolaps ongevaarlijk. Als het slijmvlies ingeklemd raakt, gezwollen is en niet meer terug de buik in te duwen is, is behandeling nodig.
Op de afbeelding hieronder ziet u hoe een prolaps eruitziet.
Oorzaken
Als u een stoma heeft, dan is deze plek in de buikwand minder stevig. Bij hoesten, persen of tillen komt er veel druk op de buikwand te staan en is de kans groter dat er een prolaps ontstaat. Daarnaast zijn er meerdere factoren die een rol spelen bij het ontstaan van een prolaps, onder andere:
- hogere leeftijd: de buikspieren zijn op hogere leeftijd vaak slapper;
- overgewicht: dit zorgt voor een hogere druk op de bui van binnenuit;
- COPD oftewel longfalen: het vele hoesten geeft veel buikdruk;
- gebruik van bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden;
- bepaalde aandoeningen, zoals diabetes mellitus (suikerziekte).
Risico's
Wordt de prolaps groter? Dan kan het zijn dat de uitstulping zich niet meer spontaan in de buik terug kan trekken. In de meeste gevallen is een prolaps ongevaarlijk, maar veel patiënten vinden de uitstulping wel storend. Wanneer de prolaps heel groot wordt en ongunstig ligt, kan er een inklemming optreden. De darm trekt zich dan als u ligt niet meer terug. De prolaps kan dan binnen enkele uren langzaamaan aanzienlijk groter worden en er kunnen probleem ontstaan in de doorbloeding van het stomaslijmvlies. Uw darmslijmvlies wordt dan steeds wat donkerder van kleur. Soms geeft dit ook pijnklachten. Meestal is dan een operatie noodzakelijk.
Het is erg belangrijk dat u dan direct contact opneemt met de poli Stomazorg. Het telefoonnummer vindt u boven aan de pagina. Buiten kantoortijden neemt u contact op met uw huisarts.
Symptomen
Bij een prolaps kunt u de volgende symptomen hebben:
- Er komt 4 cm of meer darm door de stomaopening naar buiten.
- Het uitstulpende darmslijmvlies is gezwollen.
- Het uitstulpende darmslijmvlies gaat als u ligt niet vanzelf terug in de buikwand.
- Het uitstulpende darmslijmvlies wordt donkerder van kleur.
- Soms heeft u ook pijn.
Soorten
Er zijn twee vormen van prolaps: een acute prolaps en een chronische prolaps.
- een acute prolaps: dit kan optreden op na te veel lichamelijke inspanning, heftig hoesten, niezen en zwaar tillen. Daarnaast kan dit ook ontstaan door het vastlopen van het ontlastingspatroon (bijvoorbeeld door een voedselprop) bij een ileostoma of ernstige obstipatieklachten (verstoppingsklachten) bij een colostoma. Door de plotselinge verhoging van de druk op de buik wordt de darm naar buiten geduwd. De stoma stulpt uit, uw slijmvlies kan gaan zwellen en de darm is moeilijk terug te duwen in de buik. Wanneer een acuut uitstulpende darm zorgt voor een slechte doorbloeding van uw stomaslijmvlies, dan is er meestal een operatie nodig.
- een chronische prolaps: deze vorm ontstaat veel langzamer. De uitstulping is eerst klein en wordt na verloop van tijd steeds wat groter. Dit gebeurt dan vooral bij lichamelijk inspanning, hoesten en/of niezen. Bij liggen zakt uw slijmvlies weer terug in de buik
Onderzoeken
Als u mogelijk een prolaps heeft, doet de verpleegkundig consulent stomazorg onderzoek:
- Ze vraagt naar uw ziektegeschiedenis en leefstijl.
- Ze bekijkt en voelt aan uw buik en de uitstulping.
- Ze beoordeelt of er sprake is van zwelling en/of slechtere doorbloeding.
- Ze zal proberen of de uitstulping terug te duwen is in de buik.
Behandelingen
Er zijn verschillende mogelijkheden om een stomaprolaps te behandelen. Lees meer hierover.
Meer informatie
Een prolaps kan gepaard gaan met een stomabreuk.
Vragen
Met vragen kunt u op werkdagen tijdens het telefonisch spreekuur van 08.30 uur tot 09.00 uur en van 13.00 uur tot 13.30 uur contact opnemen met de poli Stomazorg.