IVF betekent letterlijk: ‘in glas bevruchting’. In Nederland wordt het ook wel reageerbuisbevruchting genoemd. Bij deze behandeling krijgt u hormonen om eitjes te laten rijpen. De rijpe eicellen worden via een punctie uit de eierstokken gehaald en vervolgens wordt de eicel buiten het lichaam bevrucht. De bevruchte eicel(len) worden dan in de baarmoeder geplaatst.
ICSI is een uitgebreidere vorm van IVF. Bij een ‘gewone’ IVF-behandeling worden eicellen en zaadcellen bij elkaar gebracht, maar wordt géén hulp gegeven bij het bevruchtingsproces. De zaadcel is zelf in staat om de eicel te bevruchten. De afkorting ICSI staat voor Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie; hierbij wordt de zaadcel in de eicel geïnjecteerd.
ICSI
ICSI is alleen bedoeld voor paren bij wie een probleem in het bevruchtingsproces de oorzaak is van het uitblijven van een zwangerschap. Redenen om een ICSI-behandeling te starten zijn:
- Bij eerdere ‘gewone’ IVF-behandeling(en) is geen bevruchting van de eicellen ontstaan, terwijl de kwaliteit van het zaad redelijk of zelfs goed was.
- De zaadkwaliteit is zo slecht, dat van tevoren al verwacht wordt dat bij een gewone IVF-behandeling geen bevruchting zal ontstaan.
Een ICSI-behandeling gaat altijd samen met een IVF-behandeling. De behandeling is voor u vrijwel hetzelfde als bij de gewone IVF. Alleen wordt bij ICSI in het laboratorium de extra stap gezet van het injecteren van de zaadcel in de eicel.
Behandeling
IVF behandeling: 4 fases
De IVF-behandeling is onder te verdelen in 4 fases.
Fase 1: Stimulatiefase
In de eerste fase van de behandeling krijgt u hormonen (Gonal F ®/Fostimon ®/ Menopur®) om de eierstokken de stimuleren. Het doel van de hormonen is om meer dan één follikel (en dus meer dan één eicel) tegelijk te laten rijpen. Als er meerdere eicellen rijpen wordt de succeskans van de behandeling groter. Het is de bedoeling dat de eitjes tegelijk rijp zijn en dat ze vlak vóór de eisprong uit de eierstok gehaald worden. Om een voortijdige eisprong te voorkomen gebruikt u een tweede hormoonpreparaat (Fyremadel® / Decapeptyl®).
Tijdens deze stimulatiefase krijgt u regelmatig vaginale echo’s om de groei van de follikels te volgen. Hiervoor moet u gemiddeld 3 tot 4 x naar het ziekenhuis komen. Wanneer er meerdere follikels gegroeid zijn en een bepaalde grootte hebben, wordt de eisprong opgewekt met een laatste hormooninjectie (Ovitrelle®/Pregnyl®). Dit hormoon versnelt het laatste rijpingsstadium van de eicellen en de eicellen komen los te liggen in de follikels. De stimulatiefase vindt plaats in het St. Antonius Vruchtbaarheidscentrum in het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht, Nieuwegein. en Woerden
Fase 2: Follikelpunctie
Kort voor de eisprong worden de rijpe eicellen uit de eierstok gehaald via een punctie. Dit gaat als volgt: eerst worden de eierstokken via de echo in beeld gebracht. Op het echo-apparaat wordt een naald gezet en via de vagina prikt de arts dan om de beurt beide eierstokken aan. Alle aanwezige follikels worden leeggezogen en de eicellen worden opgevangen in meerdere buisjes. Vaak, maar niet altijd, komt de eicel met de vloeistof uit de follikel mee. Het aantal eicellen dat opgezogen kan worden is afhankelijk van het aantal goed ontwikkelde follikels. De eicellen worden na de ingreep naar het laboratorium gebracht.
Een follikelpunctie is pijnlijk. Vandaar dat we goede pijnstilling geven bij een follikelpunctie. De pijnstilling combineren we met een slaapmiddel, een zogenaamd 'roesje'. Deze middelen worden via een infuus toegediend. In verband daarmee moet u na de punctie 2 uur lang in het ziekenhuis blijven ter observatie, en mag u de eerste 24 uur na de punctie niet zelfstandig aan het verkeer deelnemen. Door deze middelen is een follikelpunctie voor vrijwel iedereen goed te verdragen.
Op de avond van de follikelpunctie start u met vaginale capsules, die het baarmoederslijmvlies ondersteunen. Op deze manier kan het embryo daar innestelen. De capsules gebruikt u 18 dagen achter elkaar. Nadat u 18 dagen achter elkaar de capsules heeft gebruikt, wijst een zwangerschapstest (die u thuis of op de poli doet) uit of er zich een zwangerschap aan het ontwikkelen is. De vaginale capsules kunnen het begin van de menstruatie uitstellen.
De follikelpunctie vindt plaats in het St. Antonius Vruchtbaarheidscentrum in het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht.
Fase 3: Laboratoriumfase
In het laboratorium wordt geteld hoeveel eicellen er opgezogen zijn uit de follikels. Na de follikelpunctie wordt de man gevraagd zaad te produceren. Hiervoor is in het laboratorium een speciale ruimte beschikbaar. Het zaad ondergaat bepaalde bewerkingen en wordt dan samengebracht met de eicellen. In het laboratorium wordt gekeken of er eicellen bevrucht zijn. Als een eicel is bevrucht, wordt dit een embryo genoemd. Het embryo blijft nog 3 dagen in het laboratorium.
Fase 4: Terugplaatsing
3 dagen na de follikelpunctie worden 1 of 2 embryo’s in de baarmoeder geplaatst. Het aantal embryo’s dat geplaatst wordt, is afhankelijk van de leeftijd en de medische conditie van de vrouw en de wensen van u en uw partner. De terugplaatsing van de embryo’s is een simpele ingreep en is meestal niet pijnlijk. Eerst plaatsen we een spreider (speculum) in de vagina. Daarna wordt een dun slangetje via de baarmoedermond in de baarmoederholte gebracht. Het embryo wordt bovenin de baarmoederholte geplaatst.
Aantal bevruchte eicellen
We proberen om bij de punctie zoveel mogelijk eicellen op te zuigen uit de follikels. Ook proberen we om alle verkregen eicellen te bevruchten. Het is dus mogelijk dat er meer embryo’s ontstaan dan er teruggeplaatst kunnen worden. Als er zulke ‘rest- embryo’s’ ontstaan, bestaat de mogelijkheid om deze embryo’s in te vriezen. Als de behandeling niet gelukt is, dan kunnen deze embryo’s (cryo-embryo's) in een latere cyclus alsnog worden teruggeplaatst. In deze cyclus is dan geen stimulatie van de eierstokken met hormonen en geen follikelpunctie nodig.
U moet zich hierbij realiseren dat lang niet alle embryo’s geschikt zijn om in te vriezen. Ook overleven ingevroren embryo’s niet altijd het invries- en ontdooiproces.
Het kan zijn dat u niet meer embryo’s wilt laten ontstaan dan er in de behandelingscyclus worden teruggeplaatst. In dit geval worden er slechts 1 of 2 eicellen met het zaad samengebracht. Als u hiervoor kiest betekent dat wel dat de kans op succes kleiner wordt. Het is immers niet zeker dat uit alle verkregen eicellen ook werkelijk embryo’s zullen ontstaan. Bespreek dit met uw arts als u hierover nadenkt.
Samenwerking met UMCU
Het St. Antonius Ziekenhuis is een zogenoemd transportziekenhuis. Dit betekent dat alleen fase 1 en 2 van de IVF-behandeling (de stimulatiefase en de follikelpunctie) in het St. Antonius Ziekenhuis gebeuren. Voor fase 3 (laboratoriumfase) en fase 4 (de terugplaatsing) gaat u naar het UMCU (Universitair Medisch Centrum Utrecht).
Omdat in het UMCU onvoldoende capaciteit is voor al onze behandelingen, werken we ook samen met het IVF-laboratorium van de Isala klinieken in Zwolle. Het kan dus zijn dat uw fase 3 en 4 in Zwolle plaatsvinden.
Expertise en ervaring
Specialistisch team
De gynaecologen van het St. Antonius Ziekenhuis hebben ieder hun eigen aandachtsgebied en werken met gespecialiseerde verpleegkundigen, fertiliteitsartsen en verloskundigen. Zij werken nauw samen met andere specialisten in het ziekenhuis om u de zorg te bieden die u nodig heeft. Ook werken ze met de nieuwste behandelmethoden en volgen zij de recente ontwikkelingen op hun vakgebied.
Aandachtsgebieden
Het specialisme Gynaecologie van het St. Antonius Ziekenhuis heeft bijzondere expertise op het gebied van bekkenbodemaandoeningen, vruchtbaarheid, geboortezorg, gynaecologische kanker, seksuologie en algemene gynaecologische aandoeningen (waaronder vulva-aandoeningen, menstruatieklachten, endometriose, menopauze en anticonceptie).
Persoonlijk en betrokken
Wij vinden het belangrijk dat u zich op uw gemak voelt. Daarom proberen we uw afspraken zoveel mogelijk bij een vaste behandelaar in te plannen. Een behandelplan stellen wij graag samen met u op maat samen.
Hoofdbehandelaar
Patiënten worden in het ziekenhuis regelmatig door meerdere medisch specialisten tegelijk gezien. Er is echter altijd één medisch specialist eindverantwoordelijk voor de medische behandeling: de ‘hoofdbehandelaar’. Het is voor u dus belangrijk om te weten wie dit is. Wilt u weten wie uw hoofdbehandelaar is? Vraag dit dan aan de zaalarts of verpleegkundig specialist.
Het filmpje Wie is uw hoofdbehandelaar? geeft u meer informatie hierover.
Veilige zorg in het ziekenhuis
In het St. Antonius Ziekenhuis staat veiligheid voorop. Onze medewerkers doen er alles aan om uw bezoek aan het ziekenhuis zo goed mogelijk te laten verlopen. Help ons a.u.b. om goed voor u te zorgen door ons te vertellen:
• Welke medicijnen u gebruikt.
• Of u allergieën heeft.
• Of u (mogelijk) zwanger bent.
• Als u iets niet begrijpt.
• Wat u belangrijk vindt.
• Als u iets ziet wat niet schoon is.
Op de website van de Nederlandse Patiëntenfederatie leest u meer over hoe u zelf kunt bijdragen aan veilige zorg.