RSV (Respiratoir Syncytieel Virus)

RSV is een afkorting en staat voor Respiratoir Syncytieel Virus. Het is een verkoudheidsvirus dat een infectie veroorzaakt van neus, keel, oren en ook de lagere luchtwegen (bronchiën). 

Ieder jaar zien we een RSV epidemie in de maanden oktober tot en met maart. Deze verkoudheid komt op iedere leeftijd voor, ook volwassenen kunnen nog RSV krijgen. Het is een virus dat je meerdere malen in je leven oploopt, omdat het afweersysteem er maar in beperkte mate bescherming tegen opbouwt. Meestal word je er alleen de eerste keer echt ziek van.

RSV is zeer besmettelijk. Het wordt verspreid door druppeltjes in de lucht via hoesten en niezen, via onze handen en via besmettelijke oppervlakken, zoals bijvoorbeeld de deurklink. Vanwege de besmettelijkheid krijgt in het eerste levensjaar al 2 op de 3 kinderen een RSV infectie. De meeste kinderen krijgen RSV via een ander gezinslid of bijvoorbeeld op het kinderdagverblijf.

Bij de meeste kinderen met RSV is er alleen verkoudheid met loopneus en verstopte neus en bijna altijd een beetje hoesten. Meestal is er de eerste dagen koorts. Daarbij treedt er vaak keelpijn en oorpijn op en voelen kinderen zich grieperig.

Overigens kunnen ook andere virussen dan RSV deze klachten geven. Bij een deel van de kinderen raken ook de lagere luchtwegen geïnfecteerd en zijn de bronchiën geïrriteerd. De klachten die daarbij passen zijn toename van hoesten, vol zitten met slijm (pruttelende ademhaling), piepende uitademing (door vernauwing van de luchtwegen) en kortademigheid.

Bronchiolitis

Bovenstaande wordt ook wel bronchiolitis genoemd. De bronchioli zijn de kleinste takjes van de luchtwegen (de kleinste bronchiën) en itis wil zeggen dat die ontstoken zijn. Door de combinatie van ziek zijn en kortademigheid kunnen kinderen dan slecht gaan drinken. De benauwdheid kun je herkennen door een snelle ademhaling en intrekkingen van de borstkas (tussen en onder de ribben).

Een klein deel van alle kinderen onder de 2 jaar heeft een ernstig beloop van een RSV infectie en wordt opgenomen in het ziekenhuis (ongeveer 1%, jaarlijks meer dan 1.500 kinderen in Nederland).

Kinderen jonger dan 6 maanden lopen het meeste risico. Kinderen kunnen kortademig zijn met een laag zuurstofgehalte in het bloed en stoppen met zelf drinken. Hoe jonger het kind is hoe groter de kans dat dat gebeurt.

Weer een klein deel van de kinderen die in het ziekenhuis wordt opgenomen met een RSV bronchiolitis wordt zo kortademig dat ze naar de Kinder Intensive Care moeten (tussen de 5 en 10% van alle opgenomen kinderen, jaarlijks 100-200 kinderen in Nederland). Gelukkig overlijden er maar zelden kinderen aan RSV bronchiolitis.

Alle pasgeborenen hebben een kans op RSV bronchiolitis. Sommige kinderen hebben echter meer kans om daardoor in de problemen te raken dan anderen. Hieronder noemen we de belangrijkste factoren:

• Kinderen die nog heel jong zijn (vooral <6 maanden) bij aanvang van het RSV seizoen (oktober-maart).
• Kinderen waarvan één of beide ouders roken (zowel tijdens als na de zwangerschap).
• Kinderen die te vroeg geboren zijn, hoe vroeger hoe meer kans.
• Kinderen met een ernstige longaandoening, zoals BPD (broncho-pulmonale-dysplasie bij te vroeg geboren kinderen).
• Kinderen met een ernstige aangeboren hartafwijking.

Je kunt een RSV infectie niet helemaal voorkomen, maar de kans daarop in de eerste maanden wel flink verkleinen door de volgende maatregelen:

• Voorkom contact van je baby met sigarettenrook.
• Voorkom direct contact van je baby met verkouden mensen.
• Voorkom direct contact met anderen in grotere gezelschappen (kraambezoek, feestjes, dagopvang).
• Voorkom zoveel mogelijk contact van je baby met jonge kinderen.
• Was je handen voor direct contact met je baby.
• Gooi gebruikte zakdoeken of tissues direct weg na gebruik.

Baby’s krijgen het middel Nirsevimab (vanaf september 2025). Deze bevat antistoffen tegen het RS-virus (het is dus geen vaccinatie maar een immunisatie, omdat de antistoffen direct toegediend worden). De immunisatie beschermd de kindjes tot 5 à 6 maanden tegen het ernstige ziek worden van het RS-virus. Het voorkomt niet dat een kindje besmet wordt, maar helpt het immuunsysteem van het kindje om zich beter tegen de virus te beschermen. 

Welke kindjes worden ingeënt en wanneer?

Alle kindjes die vanaf 1 april 2025 geboren (zijn) (ge)worden krijgen de inenting. Afhankelijk van hun geboortedatum zullen ze het binnen 2 weken na geboorte krijgen, of op een latere moment.

• Baby’s geboren tussen 1 april en 30 september: ze krijgen de inenting aangeboden op het consultatiebureau in september of oktober
• Baby’s geboren tussen 1 oktober en 31 maart: Ze krijgen de inenting thuis, binnen 2 weken na de geboorte, door een verpleegkundige van het JGZ. Kinderen die langer dan 10 dagen opgenomen in het ziekenhuis moeten blijven worden in het ziekenhuis ingeënt. 

Deze verdeling is om alle kindjes optimaal te beschermen tijdens het 'RS-virus'-seizoen (november t/m maart). De immunisatie werkt tot 6 maanden na het toedienen, indien een kindje te vroeg geïmmuniseerd wordt zou het niet goed beschermd zijn tijdens de RS-virus piek.

Bijwerkingen

Er zijn nauwelijks bijwerkingen van Nirsevimab. Kinderen kunnen last hebben van een (onschuldige) huiduitslag of pijnlijke plek op de prikplek. Koorts komt bijna niet voor.

Bij St. Antonius Geboortezorg bieden we alle zorg rondom zwangerschap en geboorte. Onze specialisten en verpleegkundigen staan 24 uur per dag klaar om jou, je baby en je partner de beste zorg te kunnen bieden. Bij St. Antonius Geboortezorg werken zorgverleners als gynaecologen, kinderartsen, verloskundigen en verpleegkundigen zeer nauw samen. Samen zorgen we voor de beste start van het leven. 
We werken vanuit de overtuiging dat iedere zwangere vrouw en haar partner centraal staan in een heel bijzondere fase van hun leven waar wij als zorgprofessionals graag een bijdrage aan leveren: zorgzaam, met plezier en respect en zo persoonlijk mogelijk. Wij werken met passie en warmte en willen je graag net dat beetje meer geven. Elke familie en gezin is uniek. Jullie persoonlijke wensen vinden wij belangrijk. We vormen samen met jullie een hecht team en kijken naar welke zorg op welk moment gewenst is, het beste past en mogelijk is.