Heupprothese

Fysiotherapie

U gaat 3 tot 4 uur na de operatie onder begeleiding van de fysiotherapeut uit bed. U mag het geopereerde been volledig belasten. De therapie bestaat uit het lopen op de kamer met een loophulpmiddel en leren op een goede manier in en uit bed/stoel gaan (transfers oefenen).

De eerste keer uit bed gaan kan gepaard gaan met duizeligheid. Het is belangrijk dat u goed aangeeft wanneer u zich niet goed voelt. U mag alle bewegingen maken met u heup behalve een diepe buiging en het naar binnen draaien van het geopereerde been (dan kan de prothese instabiel worden).

Anti-trombose

Tijdens de opname leert u uzelf te injecteren met een anti-trombosemiddel (Fraxiparine®). De verpleegkundige oefent dit ‘s avonds met u. Na uw ontslag uit het ziekenhuis krijgt u de injecties mee en injecteert u zichzelf nog ongeveer vijf weken. Indien u al specifieke bloedverdunners gebruikt als thuismedicatie kan het zo zijn dat deze de Fraxiparine®-injecties vervangen. Dit bespreekt de arts met u.

De volgende ochtend

• Kunt u zichzelf wassen aan de wastafel. Als dit niet helemaal zelfstandig lukt, kan de verpleegkundige u hierbij helpen.
• De zaalarts komt bij u langs en beoordeelt of u aan de ontslagcriteria voldoet.
• Kunt u ruim zittende vrijetijdskleding dragen en gaat u opnieuw met de fysiotherapeut:
  • lopen over de gang
  • de leefregels nogmaals doornemen
  • indien nodig: traplopen oefenen en de oefeningen doornemen die u zelf kunt doen.

De criteria voor ontslag zijn:

• Een droge wond of een minimaal lekkende wond indien de wond door de thuiszorg verder wordt gecontroleerd.
• De pijn is houdbaar in rust en tijdens beweging.
• U kunt weer zelfstandig lopen, traplopen, in en uit bed stappen en gaan zitten en opstaan in/uit een normale stoel.
• U kunt de Fraxiparine® zelfstandig injecteren. Als u uzelf niet kunt injecteren, leren wij het graag aan iemand uit uw omgeving.

Indien u niet aan de ontslagcriteria voldoet, blijft u in het ziekenhuis om verder te herstellen en wordt de volgende dag opnieuw beoordeeld of u met ontslag kunt.

Met ontslag

Voordat u met ontslag gaat, voert de verpleegkundige met u het ontslaggesprek en krijgt u alle relevante gegevens mee op schrift. U krijgt in elk geval mee:

• Een poliafspraak voor de wondcontrole en het verwijderen van de hechtingen.
• Een poliafspraak voor de controle bij de orthopeed (na 6 weken).
• Een verwijsbrief voor uw fysiotherapeut. U maakt zelf een afspraak met hem/haar.
• Een prothesepas. Daar staat in dat u een knieprothese heeft en waarvan deze is gemaakt. Bewaar dit document altijd bij uw gewone paspoort. Het kan namelijk gebeuren dat uw heupprothese detectiepoortjes (bijvoorbeeld op een vliegveld) activeert. Met uw prothesepas kunt u dan aantonen hoe dat komt.
• De verpleegkundige neemt indien nodig nogmaals het gebruik van Fraxiparine® met u door. U moet dit middel nog vijf weken gebruiken, tenzij uw arts iets anders heeft afgesproken.
• De verpleegkundige neemt de leefregels voor thuis met u door en geeft u een boekje waar deze leefregels in staan.

Complicaties

Hoewel wij natuurlijk onze uiterste best doen om deze te voorkomen, zijn er aan elke operatie risico’s verbonden. Het is van belang dat u weet welke risico’s dit zijn en wat u moet doen als er een complicatie optreedt. Hierdoor kunnen problemen zoveel mogelijk worden voorkomen of worden beperkt. De meest voorkomende zijn:

Infectie

Tijdens de operatie krijgt u een antibioticum om de kans op een infectie te verkleinen. Maar als u een kunstheup heeft, blijft de kans op een infectie altijd bestaan (dus ook in de toekomst). Een infectie die op een andere plaats in uw lichaam zit (denk bijvoorbeeld aan een ontstoken kies) kan de nieuwe heup aantasten. Als dit gebeurt, kan het zijn dat u opnieuw geopereerd moet worden. Neem bij elke infectie contact op met uw huisarts en vertel hem/haar dat u een kunstgewricht heeft, dus ook bij bijvoorbeeld bij een steenpuist, ontstoken kies etc.

Luxatie

Uw nieuwe heup kan de eerste 6 weken uit de kom schieten (luxeren). Dit kan gebeuren bij een verkeerde beweging of als u valt. Als de heup uit de kom is, moet deze weer teruggezet worden. De oefeningen en instructies (leefregels) die u van de fysiotherapeut leert, zorgen ervoor dat uw spieren weer snel sterker worden, waardoor u minder risico loopt op een luxatie. Hoewel deze kans over de tijd kleiner wordt, blijft deze ook na de eerste 6 weken aanwezig, waarbij met name bij een diepe buiging en een inwaartse draai de kans op een luxatie het grootste is.

Trombose

Een andere mogelijke complicatie na een heupoperatie is trombose (een bloedstolsel in een bloedvat. U blijft tot vijf weken na de operatie het anti-trombosemiddel Fraxiparine®) gebruiken. Door na de operatie snel weer op de been te geraken, wordt de bloeddoorstroming verbeterd, zodat er minder kans is op een stolsel.

Loslating

De kunstheup kan op den duur loslaten. Meestal gebeurt dit pas na vele jaren, maar in zeldzame gevallen eerder. Vaak is het dan mogelijk om opnieuw te opereren en de prothese te vervangen. Als u zwaar bent, kan de prothese eerder loslaten. Daarom is het van belang te zorgen dat u op gewicht blijft of komt.

Zenuwletsel

Hoewel het zelden voorkomt, kan bij een totale heupvervanging een zenuw beschadigd raken. De kans hierop is minder dan 1%. Als de zenuw beschadigd is, is dat te zien aan een klapvoet (u kan uw tenen dan niet richting uw neus toe trekken). Hiervoor kan een beugel gedragen worden. Meestal herstelt het zenuwletsel zich vanzelf, maar dit kan ook lang duren. Soms herstelt het niet.

Nabloeding

Een nabloeding merkt u op doordat de wond gaat lekken. Meestal stopt de bloeding spontaan. Soms is het nodig een nabloeding operatief te behandelen. Door het gebruik van sommige antistollingsmedicijnen is de kans op een nabloeding vergroot (met uitzondering van acetylsalicylzuur, Ascal®). De orthopeed kijkt met u op de polibezoek kritisch naar uw antistollingsmedicijnen.

Verschil in beenlengte

Het plaatsen van een nieuwe heup is een heel precieze operatie, waarbij een balans gevonden moet worden tussen de stabiliteit van de heup en de lengte van het been. Ondanks de deskundigheid van de arts kan het gebeuren dat het geopereerde been iets korter of langer wordt dan het andere been. Zes weken na de operatie heeft u een afspraak met de orthopeed. Hij beoordeelt dan of er sprake is van een verschil in beenlengte. Mocht dat zo zijn, dan kunt u dit opvangen door een zooltje onder uw schoen (meestal alleen onder de hak) te bevestigen.

Richtlijnen en adviezen

U kunt, de eerste 6 weken na de operatie, een aantal dingen doen om de kans op complicaties te verkleinen en uw herstel te bevorderen:

• Til geen zware voorwerpen.
• Draai niet met uw heupen terwijl u ligt of staat.
• Ga niet op uw hurken zitten.
• Vermijd extreme bewegingen met uw nieuwe heup.
• Sla uw benen niet over elkaar.
• Til uw knie niet hoger dan uw heup.
• Ga regelmatig wandelen wanneer u daartoe in staat bent.
• Ga door met de oefeningen die u van de fysiotherapeut heeft geleerd.
• Ga elke dag een uur plat op uw rug liggen om de spieren en gewrichtsbanden in uw heup te sterken.
• Rust uit na het wandelen, zodat de spieren en weefsel in uw heup kunnen ontspannen.

Revalidatieduur

Ondanks dat dit sterk uiteenloopt moet u er rekening mee houden dat u 3 tot 6 maanden nodig heeft om volledig te herstellen en te revalideren.

Sport

Na de operatie mag u direct weer wandelen. U mag ook andere activiteiten weer hervatten als u zichzelf daartoe in staat acht, zoals zwemmen of fietsen.

Seks

Seksuele activiteit is meestal weer mogelijk na 4 tot 6 weken. Let er wel op dat u de eerste drie maanden absoluut geen extreme bewegingen met de nieuwe heup maakt.

Autorijden

De eerste 6 weken na uw operatie is autorijden meestal niet mogelijk. Dit komt omdat vlot in- en uitstappen en lang zitten vervelend kan zijn. Echter, als u zichzelf na enkele weken daartoe in staat acht is autorijden mogelijk. Houd er wel rekening mee dat u juridisch gezien zelf verantwoordelijk bent voor deze afweging.

Tandheelkundige ingrepen en/of mondhygiënistische behandeling

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat routinematig voorschrijven van antibiotica bij normale tandheelkundige ingrepen de kans op een infectie van een heupprothese niet voorkomt of kleiner maakt. Bij ernstigere infecties aan het gebit of elders in het lichaam kan dit wel noodzakelijk zijn. Raadpleeg bij twijfel uw huisarts of tandarts.

Contact opnemen

Heeft u na de behandeling problemen of dringende vragen? Neem dan gerust contact met ons op. Op werkdagen van 09.00 tot 16.30 uur belt u naar Orthopedie. Buiten kantoortijden belt u de naar de Spoedeisende Hulp van het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht.

Na de tweeweekse controle, waarbij de hechtingen worden verwijderd verwijzen wij u naar de huisarts of buiten kantoortijden naar de huisartsenpost. Indien noodzakelijk zal hij/zij u doorverwijzen.

Neem in de volgende gevallen sowieso contact met ons op:

• Als de wond gaat lekken waar deze eerder droog was.
• Als de wond dik wordt en/of meer pijn gaat doen.
• Als u niet meer goed op uw been kunt staan, terwijl dit ervoor goed mogelijk was.
• Als u een strak, dik en warm gevoel krijgt in uw onderbeen/kuit.
  • NB: het is normaal dat uw been na de operatie iets dikker is dan normaal.
• Als er koorts optreedt en het wondgebied rood ziet en warm aanvoelt.