Heupprothese vervangen (heuprevisieoperatie)

Meer over heupprothese vervangen (heuprevisieoperatie)

Noodzaak vervanging
Om te begrijpen waarom een revisieoperatie nodig is, leggen we uit hoe een kunstheup wordt aangebracht. Zo is er de gecementeerde kunstheup, waarbij de prothesesteel in het bovenbeen en de kunstkom in het bekken worden vastgezet met botcement. Daarnaast is er de ongecementeerde kunstheup, waarbij de prothese-onderdelen in het bot moeten ingroeien.

Beide technieken worden ook weleens gecombineerd: bijvoorbeeld een gecementeerde steel in het bovenbeen en een ongecementeerde kunstkom in het bekken. Op de steel wordt een kunstkop geschoven. Deze bolvormige kunstkop is van metaal of keramiek en draait in de kunstkom die meestal van plastic, soms van staal of soms van keramiek is.

Redenen voor een revisieoperatie
Er zijn verschillende redenen om een revisieoperatie uit te voeren:

• Algemene operatieredenen, zoals een infectie.
• De stand van de protheseonderdelen wijkt af.
• De cement-botverbinding laat los.
• Een ongecementeerde prothese laat los of groeit niet goed in.

Hoe kan de patiënt of orthopedisch chirurg erachter komen of er reden is voor een revisieoperatie?
Het bekendste signaal van de patiënt is toenemende pijn en mank lopen, vooral als de kunstheup eerst jaren goed heeft gefunctioneerd. In deze gevallen gaat het meestal om loslating van de kunstheup en/of er is sprake van slijtage aan het materiaal. Ook kan het zijn dat de patiënt aanhoudende klachten heeft. Hij is vanaf het begin niet echt gelukkig geweest met zijn kunstheup. De patiënt blijft pijn houden.

Eerst moet de orthopedisch chirurg beoordelen of het werkelijk heupklachten zijn, of dat er sprake is van bijvoorbeeld lage rugklachten met uitstralende pijn in het geopereerde been. Deze patiënten worden uitgebreid onderzocht, waarbij vooral een infectie moet worden uitgesloten. Een niet-genezende operatiewond of een fistelvorming (klein gaatje in de huid met pus) zijn duidelijke aanwijzingen voor een infectie.

Een bijzondere groep vormen patiënten met een kunstheup die zelf geen klachten hebben en zeer actief hun heup gebruiken. Dit zijn vooral relatief jonge patiënten die door de ingebrachte kunstheup weer een 'normaal' leven willen leiden. Bij deze patiënten kan zich botontkalking (bijvoorbeeld door slijtage van het materiaal) ontwikkelen. Dit is alleen op een röntgenfoto te zien.

Om deze reden zal de orthopedisch chirurg deze patiënten na het aanbrengen van een heupprothese zware sportbeoefening ontraden. Desondanks kan zich toch botontkalking ontwikkelen. De arts zal dan soms een operatie adviseren, ondanks dat de patiënten geen klachten hebben. Het kan dan gaan om het uitruimen van de ontkalkingshaard en het opvullen met bot. Dat moet groot botverlies en eventuele loslating van de prothese voorkomen. Daarom kan het bij jonge patiënten van belang zijn dat kunstgewrichten regelmatig worden gecontroleerd door de orthopedisch chirurg, waarbij dan ook röntgenfoto’s gemaakt worden.

Soorten onderzoek
Er zijn verschillende mogelijkheden voor een arts om erachter te komen of vervanging van de heupprothese nodig is:

• Goed luisteren naar het verhaal van de patiënt en uitvragen over de vorige heupoperatie (bijvoorbeeld een slecht genezende wond).
• Lichamelijk onderzoek van het gehele been en de rug, pijnlocatie en het looppatroon.
• Bloedonderzoek, waarbij onder meer de bloedbezinking gecontroleerd wordt en het gehalte aan een bepaald eiwit, het C-reactieve proteïne. Die onderzoeken moeten informatie geven over een mogelijke infectie.
• Röntgenonderzoek van heup en rug.