Opname Neonatologie Geboortezorg

Artsen en verpleegkundig specialisten

Alle kinderen hebben als hoofdbehandelaar een van de kinderartsen. De dagelijkse gang van zaken wordt gedaan door de afdelingsarts of een verpleegkundig specialist (eventueel in opleiding). Zij werken zelfstndig en hebben hebben dagelijks overleg met de kinderarts of de neonatoloog (kinderarts gespecialiseerd in zieke pasgeborenen).

De afdelingsarts loopt dagelijks visite. De visite vindt plaats op de suite, hierbij zijn jullie als ouders aanwezig en de verpleegkundige die voor jullie kind zorgt. Tijdens deze visite maken zij samen met jullie nieuwe afspraken over de behandeling en verzorging van jullie baby. Bij een langdurige opname vindt de visite 3x per week plaats. Als er op dagen dat er geen visite wordt gelopen toch iets speelt is het altijd mogelijk om een extra visite in te lassen.

Verpleegkundigen

De verpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor de directe zorg van jullie kind. We proberen de zorg zo af te stemmen dat vaak dezelfde verpleegkundigen voor jullie baby zorgen. Op de afdeling werken kinderverpleegkundigen, verpleegkundigen met als specialisatie neonatologie en verpleegkundigen in opleiding hiervoor.

De verpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor de directe zorg van jullie baby. Bij opname begint het toewerken naar ontslag. We coachen jullie naar steeds meer zelfstandigheid. Het uiteindelijke doel bij ontslag is dat jullie je kind kennen en zelfstandig voor jullie kind kunnen zorgen.  

De eerste dagen na de bevalling wordt de moeder verzorgd door de kraamverpleegkundige. Afhankelijk van de conditie van moeder kan deze zorg ook gedaan worden door de neonatologieverpleegkundige. Gedurende de dag krijg je dus met meerdere verpleegkundigen te maken. 

Pedagogisch medewerker

Om zo compleet en goed mogelijke zorg te bieden, is er naast medische zorg ook pedagogische zorg aanwezig op onze afdeling. De opname van jullie baby is een ingrijpende en stressvolle situatie. De pedagogisch medewerker is goed op de hoogte van het gedrag en de ontwikkeling van te vroeg geborenen. Wanneer er vragen zijn over jullie kind met betrekking tot zijn of haar ontwikkeling en gedrag kunnen jullie terecht bij de pedagogisch medewerker. De pedagogisch medewerker kan jullie zo nodig advies geven over ontwikkelingsgerichte zorg, hechting en lichaamstaal en ook een luisterend oor bieden. Zij zijn aanwezig op dinsdag en donderdag. Wij maken dan bij hen een afspraak voor jullie zodat ze langskomen. 
Een mooie manier om je baby beter te leren begrijpen is Video Interactie Begeleiding. Op de afdeling werken verpleegkundigen en pedagogisch medewerkers die speciaal zijn opgeleid om videobegeleiding te geven.

Fysiotherapeut

De fysiotherapeut bekijkt de motoriek van jullie kind (houding en beweging). Jullie krijgen adviezen over hoe jullie zo comfortabel mogelijk jullie baby kunnen oppakken, dragen, baden en dergelijke. Tevens krijgen jullie adviezen over de lighouding en hoe jullie spelenderwijs de motoriek van jullie kind kunnen stimuleren.

Lactatiekundige

De lactatiekundige geeft begeleiding en hulp bij het geven van borstvoeding en afkolven van moedermelk. Jullie kunnen via de verpleegkundige een afspraak maken.

Logopedist

De logopediste houdt zich bezig met het drinkgedrag van jullie kindje. Zij beoordeelt het drinken en geeft adviezen om het drinken te verbeteren en/of het voorkomen van problemen rondom de voeding.

Maatschappelijk werker

De maatschappelijk werker is er voor de begeleiding van de ouders. Naast aandacht voor jullie emoties geeft hij/zij jullie advies op het gebied van werkhervatting en ouderschapsverlof. De verpleegkundige en behandelend arts schakelen maatschappelijk werk in. Jullie kunnen ook zelf om een gesprek met de maatschappelijk werker vragen. Hij/zij neemt dan contact met jullie op.

Communicatiebord

Op jullie suite hangt een groot communicatiebord. Dit kunnen jullie samen met de verpleegkundige invullen. Zo staat er bijvoorbeeld vermeld welke verpleegkundige er zorgt voor jullie, wie de vaste arts of verpleegkundig specialist is, op welke tijden jullie kindje voeding krijgt, welke onderzoeken of afspraken er gepland zijn en kunnen jullie je voorbereiden op de arstenvisite met behulp van dit bord. De verpleegkundige kan jullie helpen met het invullen van bepaalde onderdelen.

Bezoek en hygiëneregels

Een zieke of te vroeg geboren baby is extra vatbaar voor infecties. Daarom gelden er op de afdeling neonatologie bezoek- en hygiëneregels. 

Bezoek

Bezoek is welkom. We kunnen ons voorstellen dat je graag je baby aan familie en vrienden wilt laten zien. Wij adviseren echter om niet teveel bezoek tegelijkertijd te ontvangen. Zowel voor jou als je baby is dit erg druk, zeker bij een te vroeg geboren of zieke baby.

Broertjes en zusjes zijn welkom op de afdeling.  Wanneer zij jonger zijn dan 12 jaar moeten zij waterpokken hebben doorgemaakt. Dit in verband met weinig of geringe weerstand van de kinderen op de afdeling. 
Voor eventuele broertjes en zusjes hebben wij een speelkoffertje te leen met bijvoorbeeld een pop en een kleurboek. Ze kunnen ook een 'grote broer of zus'-diploma ontvangen!

• Kinderen mogen ook niet op bezoek komen als ze last hebben van:
  - Uitslag of rode vlekjes op hun lichaam
  - Krentenbaard
  - Keelpijn of verkoudheid
  - Diarree
• Waterpokken beleid: Het is heel belangrijk dat jullie erop letten dat kinderen niet verkouden zijn of recent in contact zijn geweest met kinderziektes als waterpokken. Dit geldt ook voor de broertjes/zusjes.
• Overleg bij twijfel vooraf met de verpleegkundige.
• Zorg ervoor dat onze hygiënevoorschriften ook bekend zijn bij jullie bezoek.

Hygiëne 

Hygiëne is van groot belang op een afdeling waar zieke of te vroeg geboren baby’s liggen. Pasgeborenen en zeker te vroeggeboren baby’s hebben nog weinig weerstand tegen infecties. Daarom vragen wij jullie de genoemde voorschriften in acht te nemen. 

• Waarschuw ons als je koorts hebt, verkouden bent, een koortslip hebt of last hebt van een andere infectie. Wij kunnen dan, indien nodig, voor extra bescherming zorgen. Bij ouders met verkoudheidsklachten of een koortslip is meestal het dragen van een mondkapje en goede handenhygiëne voldoende. Overige bezoek met bovenstaande klachten is niet toegestaan.
• Het is heel belangrijk dat jullie erop letten dat jullie kinderen niet verkouden zijn of kort geleden in contact zijn geweest met kinderziektes.
• Sieraden aan handen en armen moeten jullie afdoen en zelf bewaren. Hier blijven namelijk gemakkelijk bacteriën onder zitten.
• Voordat jullie met jullie handen in de couveuse gaan en jullie baby aanraken moeten jullie je handen ontsmetten met alcohol. Als jullie baby niet meer in de couveuse ligt, moeten jullie je handen ontsmetten voordat jullie je baby uit de wieg pakken. Op iedere kamer en op de afdeling hangt een pompje met handenalcohol. Na het verschonen moet je je handen ook ontsmetten.
• Bloemen op de kamer zijn niet gewenst.

Meer informatie over onze adviezen en afspraken hierover lees je hier.

Kinderspeelplaats

Kinderen van nul tot twaalf jaar kunnen op locatie Utrecht kosteloos en onder toezicht spelen in kinderspeelplaats Nijntje.

Parkeren

In de parkeergarage van het St. Antonius Ziekenhuis kun je parkeren. 

Om deze gevolgen zoveel mogelijk te beperken proberen we stress te voorkomen. Door handelingen aan te passen aan de behoeften van je baby kan onnodige stress worden voorkomen, waardoor je kind minder negatieve prikkels ervaart en zich beter kan ontwikkelen. Ontwikkelingsgerichte zorg is een manier van zorgverlening gericht op het verminderen van stress en het bieden van comfort en stabiliteit aan het te vroeg geboren kind. Het is volledig gericht op de behoeften van het kind. Samen met jullie als ouders kijken we naar de individuele behoefte van jullie baby.

Voorbeelden voor ontwikkelingsgerichte zorg:

• Huid-op-huid contact, buidelen/kangoeroeën
• Verminderen/beperken van negatieve prikkels (geluid, licht, gevoel.)
• Geborgenheid bieden tijdens baden door baden in een hydrofieldoek. Of in de couveuse door een doek of dekentje.
• Lichaamscontact bij verzorging baby; baby aanraken met volle hand (niet teveel kriebelen).
• Zachtjes praten en troosten.
• Veel rust bieden, niet te lange contactmomenten, zachtjes wakker laten worden etc. 

Uit onderzoek is gebleken dat ontwikkelingsgerichte zorg grote voordelen heeft en leidt vaak tot een kortere opnameduur. Kinderen die vanaf het eerste moment verzorgd worden door de ouders hechten een stuk beter, hebben doorgaans minder ademondersteuning nodig, krijgen minder infecties, groeien beter en drinken sneller zelfstandig. Ontwikkelingsgerichte zorg is echter niet alleen voor te vroeg maar ook voor zieke pasgeborenen. Zieke, op tijd geboren kinderen zijn wel volgroeid, maar zijn te ziek en hebben te weinig energie om met alle prikkels om te gaan en deze te kunnen verwerken.

Nabootsen baarmoeder

In de baarmoeder is het donker en geluid wordt gedempt, het kind heeft geen last van de zwaartekracht en brengt de meeste tijd slapend door. De beperkte ruimte zorgt voor begrensde bewegingsvrijheid en een veelal gebogen houding van het kind. In onze neosuites wordt zoveel mogelijk geprobeerd de situatie in de baarmoeder na te bootsen.

• Om lichtinval te beperken wordt een couveusehoes over de couveuse gelegd. Deze kan tijdens de verzorging aan alle kanten geopend worden.
• Harde geluiden in en om de couveuse worden zoveel mogelijk vermeden. Het belangrijkste voor de baby is het stemgeluid van de ouders.
• Jullie baby wordt in een nestje (snuggle) gelegd om aan de behoefte van begrenzing tegemoet te komen. Deze begrenzing biedt net als buidelen veiligheid en vertrouwen.
• Bij bloedafname of belastende handelingen wordt jullie kind ondersteund en getroost. Jullie kind krijgt suikerwater met een speentje toegediend om te helpen bij het zelf reguleren.
• Om jullie kind vertrouwd te maken met jullie geur, kunnen jullie in de couveuse een geurdoekje leggen: een doekje dat jullie een uur of meer op jullie huid hebben gedragen.

Voor ouders is ontwikkelingsgerichte zorg een manier om hun kind beter te leren kennen. Door het bekijken van gedragssignalen bij je baby kun je onder andere leren hem te troosten. Want ondanks dat je baby ziek is en/of in de couveuse ligt, kun je als ouder erg veel voor hem doen. Samen met jullie kijken wij naar de individuele behoefte van jullie baby in jullie gezin.

Kleertjes

Zolang jullie kindje in de couveuse ligt krijgt het geen kleding aan, soms een rompertje. Wanneer de baby naar een wiegje gaat, krijgen ouders uitgebreid uitleg bij aan- en uitkleden. Hierbij wordt ook geoefend.
Het dragen van wel of geen kleertjes kan ook per situatie verschillen. Uiteraard mag je kind eigen kleertjes aan. Willen jullie zelf de gebruikte kleding weer mee naar huis nemen? Het ziekenhuis kan niet aansprakelijk gesteld worden voor mogelijk zoekraken van kleding tussen het linnengoed van de afdeling.

Knuffels

Je kunt voor je baby een knuffel en/of eigen hydrofiel luiers/lakentjes meenemen, Ze dienen vooraf gewassen te worden. Als je baby in een couveuse ligt, was je de knuffels 1x per week. Neem niet te grote knuffels mee, er zijn 'inktvisjes' beschikbaar voor als je baby in een couveuse ligt. In de praktijk is gebleken dat couveusekindjes die een inktvisje krijgen rustiger zijn en minder aan de slangetjes en sondes trekken.

Dagboek en mijlpalen

Als jullie het leuk vinden, kunnen jullie een dagboekje bijhouden van jullie pasgeboren baby. Jullie kunnen hiervoor een eigen schrift of boekje gebruiken. Als jullie dit bij jullie kind neerleggen, kan ook de verpleegkundige af en toe een stukje over jullie kind schrijven. Uiteraard mogen jullie er zelf ook dingen in noteren of foto’s inplakken. Zo kunnen jullie alle gebeurtenissen zoals jullie beleven bijhouden en later nog eens teruglezen. Dit kan erg waardevol zijn in een vaak hectische periode.

Een andere manier op mijlpalen van jullie baby bij te houden en te vieren zijn onze leuke mijlpalenkaartjes. Deze zijn beschikbaar op de afdeling, de verpleegkundige zal ze regelmatig ophangen op de kamer

Buidelen

Huidcontact tussen ouder en baby is erg belangrijk. Buidelen is een manier om contact te leggen met je baby. Hierbij ligt je baby bloot, op een luier na, tegen jouw blote borst. Door vaak en vooral lang te buidelen, zal je baby zich beter ontwikkelen. Je baby ervaart het contact door de aanwezigheid van jouw stem, warmte en aanraking. Meestal wordt de ademhaling van je baby regelmatiger en komt hij in een diepere slaap. Het is prettig als je minimaal 1 uur buidelt om je baby rustig te laten wennen aan deze houding.

Ook voor het op gang komen van de moedermelkproductie is buidelen van belang. Daarnaast wordt de lichamelijke weerstand van je kind vergroot doordat hij of zij bepaalde bacteriën van jou overneemt zonder ziek te worden.

Omdat couveusekinderen erg vatbaar zijn voor infecties, is hygiëne erg belangrijk. Neem daarom dagelijks een douche en trek voor het buidelen schone kleren aan, die je aan de voorzijde kunt openen.

Bovendien zijn te vroeg geboren baby's bijzonder gevoelig voor indringende geuren, zoals parfum, sterk ruikende zeep of sigarettenlucht, dus houdt hier rekening mee. Ook als je baby al in de wieg ligt en kleding aan heeft, kun je blijven buidelen.

Video-interactiebegeleiding

Dit is een methode waarbij we het contact tussen jou en je baby in beeld brengen met behulp van een videocamera. Door de opnamen zien we welke initiatieven je baby al neemt in het contact. Ook zien we hoe je als ouder hier van nature op reageert. De beelden helpen je om je baby beter te leren begrijpen.

Op de afdeling werken verpleegkundigen en pedagogisch medewerkers die speciaal zijn opgeleid om videobegeleiding te geven. Als je baby te vroeg is geboren, of als je vragen hebt over de omgang met je baby, kunnen zij een korte video-opname maken van jou en je kind. Op deze video kun je, stap voor stap, terugzien hoe je kind reageert op je/jullie stem, aanraking, enzovoorts.  De beelden kunnen helpen om je kind beter te begrijpen en beter contact met hem of haar te maken. Vraag de verpleegkundige naar de mogelijkheden.

Couveuse

Afhankelijk van de gezondheidstoestand en gewicht, ligt jullie baby in een couveuse. De couveuse is een bedje waaromheen een plastic, doorzichtige kap is gemaakt. Op deze manier kan de lucht binnen deze kap verwarmd en bevochtigd worden. Dit is nodig voor bijvoorbeeld  prematuren omdat zij geen of erg weinig eigen lichaamsvet hebben. Verder beperken couveuses de kans op infectie. Aan de onderkant van de couveuse ziet je 2 voetpedalen, hiermee kun je de hoogte van de couveuse instellen. De verzorging van je baby is fijner wanneer je dit op de juiste hoogte kunt doen. Via ronde openingen kun je je baby aanraken of met hem of haar praten. Zodra het beter gaat met je kind mag hij of zij even uit de couveuse.

Open tafel

De baby kan ook op een open tafel liggen, meestal is dit voor extra observatie en/of warmte. Zowel van de onderkant als de bovenkant wordt warmte toegediend. De baby kan wel extra worden toegedekt.

Monitor

Rondom je kind zie je allerlei apparatuur waarmee we je kind observeren, bewaken en behandelen. Wanneer de monitor een alarm geeft, krijgt een verpleegkundige dit door op de pieper. Zij draagt de pieper bij zich. Op het beeldscherm (de monitor) naast het bedje van je kind kunnen wij de volgende metingen aflezen:

- De bovenste curve meet de hartslag en ademhaling, met drie plakkers op de borst van je kind.

- De tweede curve meet de zuurstofverzadiging (saturatie), via een infrarood lampje dat om de hand of voet van je kind geplakt zit.

- De derde curve meet de ademhaling van je kind.

Ook de temperatuur wordt gemeten, via een thermometer die tegen de huid aan ligt. En als laatste kan de bloeddruk gemeten worden, via een band om de arm of het been van je kind.

Apnoes en bradycardie

Soms 'vergeet' je baby te ademen en krijgt een apnoe, een (korte) ademstilstand. Als reactie hierop kan de hartslag dalen, dit heet een bradycardie. 

Apnoe komt het meest voor bij kinderen die na een zwangerschapsduur van minder dan 34 weken geboren worden. Bij deze kinderen is het ademhalingscentrum nog niet volledig ontwikkeld. Hierdoor vergeten ze weleens goed door te ademen. Als een baby ouder wordt en het ademhalingscentrum verder uitrijpt verdwijnen de klachten. Sommige baby`s worden behandeld met coffeïne. Coffeïne zorgt voor een stimulatie van het ademhalingscentrum. Een brady is een daling van de hartslag. Dit is een reactie op het premature ademhalen.

Soms slaat de monitor op alarm terwijl er niets aan de hand is. Door bewegingen van het kind kunnen plakkers los gaan zitten en storing veroorzaken.

Infuus 

Je kind kan een infuus krijgen voor het toedienen van vocht, calorieën en medicatie. Het infuus wordt ingebracht in een bloedvat in het arm of been. Na het verwijderen van het naaldje blijft een dun plastic buisje in de ader achter. Het infuus wordt gefixeerd met een pleister en vaak wordt het armpje of beentje gespalkt. Het kan ook nodig zijn dat je baby voor langere tijd een infuus nodig heeft dan krijgt hij een navellijn of silasticlijn. Navellijn is een infuuslijn via de navel. Silasticlijn is een lange infuuslijn via een ader waarover o.a. speciale voeding gegeven kan worden

Ademhalingsondersteuning

Wanneer een kind prematuur of ziek is, en hierbij ondersteuning nodig heeft bij zijn ademhaling kan dit d.m.v. een aantal opties gebeuren. Bij al deze opties ademt jullie baby zelfstandig en wordt het ademen hier mee makkelijker gemaakt.

Low flow via een ‘snorretje’ (een plastic slangetje dat op de wang wordt vastgeplakt) krijgt je kind zuurstof of lucht in de neusgaten geblazen.

Optiflow is vergelijkbaar met een flowsnor. Hierbij kan met een hogere druk verwarmde en bevochtigde flow en zuurstof toegediend worden.

CPAP via een slang die aan een siliconen neusstukje is bevestigd krijgt je kind met nog hogere flow, continu lucht door de neusgaten naar de longen geblazen zodat de longen beter ontplooid blijven. Zo nodig kan via deze slang ook extra zuurstof toegediend worden.

Met behulp van een bandje en een muts blijft de slang goed op de neus zitten. Het geheel ziet er indrukwekkend uit en doet aan een beademingsapparaat denken, maar dat is het niet: je kind ademt zelf. De CPAP is bedoeld voor kinderen die geen kunstmatige beademing nodig hebben, maar wel extra ondersteuning kunnen gebruiken bij het ademen.

Fototherapie

Als een baby een te hoog bilirubinegehalte (geel zien) heeft, wordt hij behandeld met fototherapie. Dit kan met lampen op de open tafel, een losse fototherapielamp en met een bilisoft (een matje onder je baby voor lichttherapie). Jullie kind krijgt dan een speciaal stoffen brilletje op ter bescherming van zijn/haar ogen.

Onderzoek

Je kind zal diverse onderzoeken en behandelingen ondergaan. Regelmatig zal bij je kind bloed worden afgenomen. Dit gebeurt meestal met een prik in de hiel. Na 72 uur na de geboorte wordt bij je kind de neonatale screening uitgevoerd, de zogenoemde hielprik. 

Neonatale hielprikscreening

Na 72 uur na de geboorte wordt bij je kind de neonatale hielprikscreening uitgevoerd. De screening levert belangrijke informatie op over een aantal ernstige aandoeningen. Vroegtijdige opsporing hiervan is belangrijk om door vroegtijdige behandeling schade aan de gezondheid te voorkomen of te beperken.

Verder onderzoek

Bij sommige kinderen vindt aanvullend of specifiek onderzoek plaats:

• Röntgenonderzoek: het maken van röntgenfoto’s van bijvoorbeeld longen of buik. Dit onderzoek vindt plaats op de afdeling zelf.
• Echografie: geluidsonderzoek van bijvoorbeeld hersenen, hart, nieren of andere organen. Dit vindt plaats op afdeling zelf.

• Oogonderzoek (ROP): is een oogspiegelonderzoek van het netvlies bij te vroeg geboren kinderen. Als voorbereiding krijgen de kinderen oogdruppels die de pupil verwijden. Voordat de oogarts je baby onderzoekt, krijgt je baby 3x oogdruppels. Hier zit steeds 10 minuten tussen. Hierdoor krijgt je baby verwijde pupillen. De oogarts bekijkt vervolgens het netvlies en de bloedvaten. De ouder of de verpleegkundige kan tijdens het onderzoek je baby ondersteuning geven en troosten. Het is mogelijk dat je als ouder het onderzoek als vervelend ervaart, de oogarts moet namelijk het oog van jouw baby met een spreider open houden. Dit doen we om goed te kunnen kijken naar het netvlies, dit is geen fijn gezicht.